नेपालका प्रधानमन्त्रीहरू
Jump to navigation
Jump to search
| नेपालको प्रधानमन्त्री | |
|---|---|
 नेपालको चिन्ह | |
| निवास | सिंह दरवार, काठमाण्डौ |
| नियुक्तिकर्ता | नेपालका राष्ट्रपति |
| सुरुवाती बहालवाला | मूलकाजी दामोदर पाँडे |
| स्थापना | सन् १७९९ देखि मूलकाजीको रुपमा |
|
| यो लेख नेपालको सरकार र राजनीतिको एक शृंखला हो |
| संविधान |
|
संसद
|
|
न्यायपालिका
|
|
| वैदेशिक सम्बन्ध |
|
सम्बन्धित विषय |
नेपालमा प्रधानमन्त्रीको पद सन् १७९९ मा सुरू भएको मानिएको छ । मूलकाजी दामोदर पाण्डेले राजा रणबहादुर शाहको अनुपस्थितिमा मूलकाजी भै सशक्त एकलौटी शासन चलाएका थिए ।,,,,,, दामोदरको हत्यापश्चात भीमसेन थापा मुख्तियार पदमा नियुक्त भएका थिए । उनीपछिका सबै प्रधानमन्त्रीलाई मुख्तियार भनियो । प्राइम मिनिष्टर (प्रधानमन्त्री) भनी सम्बोधन गरिएका तथा पहिलो पटक प्रधानमन्त्रीको श्रीपेच लगाउने माथवरसिंह थापा हुन् ।
तर दामोदर पाण्डेभन्दा पूर्व नेपाल एकीकरणपश्चात काजी अभिमान सिंह बस्नेतले मुख्य प्रशासक मूलकाजीको उपाधिले कार्यसम्पादन गर्दथे । त्यसैले उनी एकीकृत नेपालका प्रथम प्रधानमन्त्री सरहका व्यक्तित्व हुन् । त्यस्तै देवानकाजी वंशराज पाण्डे, राजकुमार बहादुर शाह, मूलकाजी कीर्तिमान् सिँह बस्न्यात र मूलकाजी बख्तावर सिंह बस्न्यात स्पष्ट प्रतिनिधि देखिन्छन् ।[१]
विषयसूची
- १ नेपाल एकीकरणपश्चात (सन् १७६८-१७९९) सम्मका प्रधानमन्त्री सरह व्यक्तित्व
- २ नेपाल अधिराज्य (राजतन्त्र)मा भएका प्रधानमन्त्रीहरूको सूची (सन् १७९९–२००८)
- २.१ निरङ्कुश राजतन्त्रमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (सन् १७९९- सन् १९९०)
- २.२ थापा/पाण्डे शासनकालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१७९९-१८४६)
- २.३ राणा शासनकालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१८४६-१९५०)
- २.४ छोटो प्रजातान्त्रिक कालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१९५०-१९६०)
- २.५ पञ्चायत कालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१९६०-१९९०)
- २.६ संबैधानिक राजतन्त्रमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१९९०-२००८)
- ३ संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (सन् २००८ - हालसम्म)
- ४ सन्दर्भ सामग्रीहरू
- ५ यो पनि हेर्नुहोला
नेपाल एकीकरणपश्चात (सन् १७६८-१७९९) सम्मका प्रधानमन्त्री सरह व्यक्तित्व[सम्पादन गर्ने]
| चित्र | व्यक्तित्वको नाम (जीवन-मृत्यु) |
व्यक्तित्वको पद | राजनैतिक पक्ष |
|---|---|---|---|
|
अभिमान सिंह बस्न्यात | मूलकाजी | |
| सर्वजीत राना मगर | मूलकाजी | ||
|
वंशराज पाँडे | देवानकाजी | |
| स्वरुप सिंह कार्की | मूलकाजी | ||
| बहादुर शाह | चौतारिया, राजप्रतिनिधि | ||
|
कीर्तिमान् सिँह बस्न्यात | मूलकाजी | |
| बख्तावर सिंह बस्न्यात | मूलकाजी |
- रणजीत पाँडे पनि दामोदर पाँडे पश्चात मूलकाजी भै प्रशासन चलाएको कहीं कहीं मानिएको छ ।
नेपाल अधिराज्य (राजतन्त्र)मा भएका प्रधानमन्त्रीहरूको सूची (सन् १७९९–२००८)[सम्पादन गर्ने]
निरङ्कुश राजतन्त्रमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (सन् १७९९- सन् १९९०)[सम्पादन गर्ने]
थापा/पाण्डे शासनकालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१७९९-१८४६)[सम्पादन गर्ने]
| # | चित्र | प्रधानमन्त्रीको नाम (जन्म-मृत्यु) |
अवधि | राजनैतिक दल वा सामुहिक गुटबन्दी | |
|---|---|---|---|---|---|
| पदभार सम्भालेको | पदभार छोडेको | ||||
| १ | 
|
दामोदर पाण्डे (१७५२-१८०४) |
१७९९ | १८०४ | पाँडे वंश |
| — | 
|
राजा - रणबहादुर शाह द्वारा शासन संचालित (१७७७-१८०६) |
१८०४ | १८०६ | |
| २ | 
|
भीमसेन थापा (१७७५-१८३९) |
१८०६ | १८३७ | थापा वंश |
| ३ | 
|
रणजङ्ग पाण्डे (१/२) (?–१८४३) |
१८३७ | १८३७ | पाँडे वंश |
| ४ | 
|
पण्डित रङ्गनाथ पौडेल (१/२) (१७७३–?) |
१८३७ | १८३८ | थापा वंश पक्ष |
| ५ | 
|
चौतरिया पुष्कर शाह (१७८४-१८४६) |
१८३८ | १८३९ | चौतारिया |
| ३ |
|
रणजङ्ग पाण्डे (२/२) (?-१८४३) |
१८३९ | १८४० | पाँडे वंश |
| ४ |
|
पण्डित रङ्गनाथ पौडेल (२/२) (१७७३-?) |
१८४० | १८४० | थापा वंश पक्ष |
| ६ | 
|
चौतरिया फत्तेजङ्ग शाह (१/२) (१८०५-१८४६) |
नोभेम्बर १८४० | जनवरी १८४३ | चौतारिया |
| ७ | 
|
माथवरसिँह थापा (१७९८-१८४५) |
२८ नोभेम्बर १८४३ | १७ मे १८४५ | थापा वंश |
| ६ |
|
चौतरिया फत्तेजङ्ग शाह (२/२) (१८०५-१८४६) |
सेप्टेम्बर १८४५ | १४ सेप्टेम्बर १८४६ | चौतारिया पक्ष |
राणा शासनकालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१८४६-१९५०)[सम्पादन गर्ने]
| # | चित्र | प्रधानमन्त्रीको नाम (जन्म-मृत्यु) |
अवधि | राजनैतिक दल वा समुह | |
|---|---|---|---|---|---|
| पदभार सम्भालेको | पदभार छोडेको | ||||
| ८ | 
|
जङ्गबहादुर कुँवर राणा (१/२) (१८१७-१८७७) |
१५ सेप्टेम्बर १८४६ | १ अगस्त १८५६ | राणा वंश |
| ९ | 
|
बमबहादुर कुँवर राणा (१८१८-१८५७) |
१ अगस्त १८५६ | २५ मे १८५७ | राणा वंश |
| — | 
|
कृष्णबहादुर कुँवर राणा (कार्यकारी) (१८२३-१८६३) |
२५ मे १८५७ | २८ जुन १८५७ | राणा वंश |
| ८ |
|
जङ्गबहादुर राणा (२/२) (१८१७-१८७७) |
२८ जुन १८५७ | २५ फेब्रुअरी १८७७ | राणा वंश |
| १० | 
|
रणोद्दिप सिँह कुँवर राणा (१८२५-१८५५) |
२७ फेब्रुअरी १८७७ | २२ नोभेम्बर १८८५ | राणा वंश |
| ११ | 
|
वीर शम्शेर जङ्गबहादुर राणा (१८५२-१९०१) |
२२ नोभेम्बर १८८५ | ५ मार्च १९०१ | राणा पक्ष |
| १२ | 
|
देव शम्शेर जङ्गबहादुर राणा (१८६२-१९१४) |
५ मार्च १९०१ | २७ जुन १९०१ | राणा पक्ष |
| १३ | 
|
चन्द्र शम्शेर जङ्गबहादुर राणा (१८६३-१९२९) |
२७ जुन १९०१ | २६ नोभेम्बर १९२९ | राणा पक्ष |
| १४ | 
|
भिम शमशेर जङ्गबहादुर राणा (१८६५-१९३२) |
२६ नोभेम्बर १९२९ | १ सेप्टेम्बर १९३२ | राणा पक्ष |
| १५ | 
|
जुद्ध शम्शेर जङ्गबहादुर राणा (१८७५-१९५२) |
१ सेप्टेम्बर १९३२ | २९ नोभेम्बर १९४५ | राणा पक्ष |
| १६ | 
|
पद्म शमशेर जङ्गबहादुर राणा (१८८२-१९६१) |
२९ नोभेम्बर १९४५ | ३० अप्रिल १९४८ | राणा पक्ष |
| १७ | 
|
मोहन शम्शेर जङ्गबहादुर राणा (१८८५-१९६७) |
३० अप्रिल १९४८ | १२ नोभेम्बर १९५१ | राणा पक्ष |
छोटो प्रजातान्त्रिक कालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१९५०-१९६०)[सम्पादन गर्ने]
| # | चित्र | प्रधानमन्त्रीको नाम (जन्म-मृत्यु) |
अवधि | राजनैतिक दल वा समुह | |
|---|---|---|---|---|---|
| पदभार सम्भालेको | पदभार छोडेको | ||||
| १८ | 
|
मातृका प्रसाद कोइराला (१/२) (१९१२-१९९७) |
१६ नोभेम्बर १९५१ | १४ अगस्त १९५२ | नेपाली काँग्रेस |
| — | 
|
राजा - त्रिभुवन वीर विक्रम शाह द्वारा शासन संचालित (१९०६-१९५५) |
१४ अगस्त १९५२ | १५ जुन १९५३ | |
| १८ |
|
मातृका प्रसाद कोइराला (२/२) (१९१२-१९९७) |
१५ जुन १९५३ | १४ अप्रिल १९५५ | नेपाली काँग्रेस |
| — | 
|
राजा महेन्द्र वीर विक्रम शाह द्वारा शासन संचालित (१९२०-१९७२) |
१४ अप्रिल १९५५ | २७ जनवरी १९५६ | |
| १९ |
|
टङ्क प्रसाद आचार्य (१९१२-१९९२) |
२७ जनवरी १९५६ | २६ जुलाई १९५७ | नेपाल प्रजा परिषद् |
| २० | डा. के. आई. सिँह (१९०६-१९८२) |
२६ जुलाई १९५७ | १५ मे १९५८ | संयुक्त लोकतान्त्रिक पार्टी | |
| २१ | 60px | सुवर्ण शम्शेर राणा (१९१०-१९७७) |
१५ मे १९५८ | २७ मे १९५९ | नेपाली काँग्रेस |
| २२ | 
|
विश्वेश्वर प्रसाद कोइराला (१९१४-१९८२) |
२७ मे १९५९ | २६ डिसेम्बर १९६० | नेपाली काँग्रेस |
पञ्चायत कालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१९६०-१९९०)[सम्पादन गर्ने]
| # | चित्र | प्रधानमन्त्रीको नाम (जन्म-मृत्यु) |
अवधि | राजनैतिक दल वा समुह | |
|---|---|---|---|---|---|
| पदभार सम्भालेको | पदभार छोडेको | ||||
| २३ |
|
तुल्सी गिरी (१/३) (१९२६-) |
२६ डिसेम्बर १९६० | २३ डिसेम्बर १९६३ | पञ्चायत पक्ष |
| २४ | सूर्य बहादुर थापा (१/५) (१९२८-) |
२३ डिसेम्बर १९६३ | २६ फेब्रुअरी १९६४ | पञ्चायत पक्ष | |
| २३ |
|
तुल्सी गिरी (२/३) (१९२६-) |
२६ फेब्रुअरी १९६४ | २६ जनवरी १९६५ | पञ्चायत पक्ष |
| २४ | सूर्य बहादुर थापा (२/५) (१९२८-) |
२६ जनवरी १९६५ | ७ अप्रिल १९६९ | पञ्चायत पक्ष | |
| २५ |
|
किर्ती निधि बिष्ट (१/३) (१९२७-) |
७ अप्रिल १९६९ | १३ अप्रिल १९७० | पञ्चायत पक्ष |
| — | गेहेन्द्र बहादुर राजभण्डारी (कार्यकारी) (१९२३-) |
१३ अप्रिल १९७० | १४ अप्रिल १९७१ | पञ्चायत पक्ष | |
| २५ |
|
कीर्ति निधि बिष्ट (२/३) (१९२७-) |
१४ अप्रिल १९७१ | १६ जुलाई १९७३ | पञ्चायत पक्ष |
| २६ |
|
नगेन्द्र प्रसाद रिजाल (१/२) (१९२७-१९९४) |
१६ जुलाई १९७३ | १ डिसेम्बर १९७५ | पञ्चायत पक्ष |
| २३ |
|
तुल्सी गिरी (३/३) (१९२६-) |
१ डिसेम्बर १९७५ | १२ सेप्टेम्बर १९७७ | पञ्चायत पक्ष |
| २५ |
|
कीर्ति निधि बिष्ट (३/३) (१९२७-) |
१२ सेप्टेम्बर १९७७ | ३० मे १९७९ | पञ्चायत पक्ष |
| २४ | सूर्य बहादुर थापा (३/५) (१९२८-) |
३० मे १९७९ | १२ जुलाई १९८३ | पञ्चायत पक्ष | |
| २७ |
|
लोकेन्द्र बहादुर चन्द (१/४) (१९४०-) |
१२ जुलाई १९८३ | २१ मार्च १९८६ | पञ्चायत पक्ष |
| २६ |
|
नगेन्द्र प्रसाद रिजाल (२/२) (१९२७-१९९४) |
२१ मार्च १९८६ | १५ जुन १९८६ | पञ्चायत पक्ष |
| २८ |
|
मरिचमान् सिँह श्रेष्ठ (१९४२-२०१३) |
१५ जुन १९८६ | ६ अप्रिल १९९० | पञ्चायत पक्ष |
| २७ |
|
लोकेन्द्र बहादुर चन्द (२/४) (१९४०-) |
६ अप्रिल १९९० | १९ अप्रिल १९९० | पञ्चायत पक्ष |
संबैधानिक राजतन्त्रमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (१९९०-२००८)[सम्पादन गर्ने]
| # | चित्र | प्रधानमन्त्रीको नाम (जन्म-मृत्यु) |
अवधि | राजनैतिक दल | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| पदभार सम्भालेको | पदभार छोडेको | दिन | ||||
| २९ | 
|
कृष्ण प्रसाद भट्टराई (१/२) (१९२४-२०११) |
१९ अप्रिल १९९० | २६ मे १९९१ | ४०२ | नेपाली कांग्रेस |
| ३० | 
|
गिरिजा प्रसाद कोइराला (१/५) (१९२५-२०१०) |
२६ मे १९९१ | ३० नोभेम्बर १९९४ | १२८४ | नेपाली कांग्रेस |
| ३१ | 60px | मनमोहन अधिकारी (१९२०-१९९९) |
३० नोभेम्बर १९९४ | १२ सेप्टेम्बर १९९५ | २८६ | नेकपा एमाले |
| ३२ | 
|
शेरबहादुर देउबा (१/३) (१९४६-) |
१२ सेप्टेम्बर १९९५ | १२ मार्च १९९७ | ५४७ | नेपाली कांग्रेस |
| २७ |
|
लोकेन्द्र बहादुर चन्द (३/४) (१९४०-) |
१२ मार्च १९९७ | ७ अक्टोबर १९९७ | २०९ | राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (चन्द) |
| २४ | सूर्य बहादुर थापा (४/५) (१९२८-) |
७ अक्टोबर १९९७ | १५ अप्रिल १९९८ | १९० | राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी | |
| ३० |
|
गिरिजा प्रसाद कोइराला (२/५) (१९२५-२०१०) |
१५ अप्रिल १९९८ | ३१ मे १९९९ | ४११ | नेपाली कांग्रेस |
| २९ |
|
कृष्ण प्रसाद भट्टराई (२/२) (१९२४-२०११) |
३१ मे १९९९ | २२ मार्च २००० | २९६ | नेपाली कांग्रेस |
| ३0 |
|
गिरिजा प्रसाद कोइराला (३/५) (१९२५-२०१०) |
२२ मार्च २००० | २६ जुलाई २००१ | ४९१ | नेपाली कांग्रेस |
| ३२ |
|
शेरबहादुर देउबा (२/३) (१९४६-) |
२६ जुलाई २००१ | ४ अक्टोबर २००२ | ४३५ | नेपाली कांग्रेस |
| — | 
|
राजा ज्ञानेन्द्र वीर विक्रम शाह द्वारा शासन संचालित (१९४७-) |
४ अक्टोबर २००२ | ११ अक्टोबर २००२ | ७ | |
| २७ |
|
लोकेन्द्र बहादुर चन्द (४/४) (१९४०-) |
११ अक्टोबर २००२ | ५ जुन २००३ | २३७ | राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (चन्द) |
| २४ | सूर्य बहादुर थापा (५/५) (१९२८-) |
५ जुन २००३ | ३ जुन २००४ | ३६४ | राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी | |
| ३२ |
|
शेरबहादुर देउबा (३/३) (१९४६-) |
३ जुन २००४ | १ फेब्रुअरी २००५ | २४३ | नेपाली कांग्रेस (लोकतान्त्रिक) |
| — |
|
राजा ज्ञानेन्द्र वीर विक्रम शाह द्वारा शासन संचालित (१९४७-) |
१ फेब्रुअरी २००५ | २५ अप्रिल २००६ | ४४८ | |
| ३० |
|
गिरिजा प्रसाद कोइराला (४/५) (१९२५-२०१०) |
२५ अप्रिल २००६ | २८ मे २००८ | ७६४ | नेपाली कांग्रेस |
संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालमा भएका प्रधानमन्त्रीहरू (सन् २००८ - हालसम्म)[सम्पादन गर्ने]
| # | चित्र | प्रधानमन्त्रीको नाम (जन्म-मृत्यु) |
अवधि | राजनैतिक दल | नेपालको राष्ट्रपति (१. बहालवाला) (२. राजनीतिक दल) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| पदभार सम्भालेको | पदभार छोडेको | दिन | |||||
| ३० |
|
गिरिजा प्रसाद कोइराला (५/५) (१९२५-२०१०) |
२८ मे २००८[२][३][४] | १८ अगस्ट २००८[३][४] | 82 | नेपाली कांग्रेस | रामवरण यादव  (१. २३ जुलाई २००८- २९ अक्टोबर २०१५) (२. नेपाली कांग्रेस) |
| ३३ | 
|
पुष्प कमल दाहाल (प्रचण्ड) (१/२) (१९५४-) |
१८ अगस्त २००८ | २५ मे २००९ | 280 | एकीकृत नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी) | |
| ३४ | 
|
माधवकुमार नेपाल (१९५३-) |
२५ मे २००९ | ६ फेब्रुअरी २०११ | ६२२ | नेकपा एमाले | |
| ३५ | .jpg)
|
झलनाथ खनाल (१९५०-) |
६ फेब्रुअरी २०११ | २९ अगस्त २०११ | २०४ | नेकपा एमाले | |
| ३६ | 
|
बाबुराम भट्टराई (१९५४-) |
२९ अगस्त २०११ | १४ मार्च २०१३ | ५६३ | एकीकृत नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी) | |
| — | 
|
खिलराज रेग्मी (कार्यकारी) (१९४९-) |
१४ मार्च २०१३ | १० फेब्रुअरी २०१४ | ३३४ | ||
| ३७ | 
|
सुशील कोइराला (१९३९-२०१६) |
११ फेब्रुअरी २०१४ | १० अक्टोबर २०१५ | 1617 | नेपाली काँग्रेस | |
| ३८ | 
|
खड्गप्रसाद ओली (वि.सं.२००८–) |
११ अक्टोबर २०१५ | ४ अगस्त २०१६ | नेकपा एमाले | विद्यादेवी भण्डारी  (१. २९ अक्टोबर २०१५-) (२. नेकपा एमाले) | |
| ३३ | [५]
|
पुष्प कमल दाहाल (प्रचण्ड) (१९५४-) |
४ अगस्त २०१६[६] | ३१ मे २०१७ | 300 | नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) | |
| ३२ |
|
शेरबहादुर देउबा (१९४६-) |
७ जुन २०१७[७] | १५ फेब्रुअरी २०१८[८][९] | 253 | नेपाली कांग्रेस | |
| ३८ |
|
खड्गप्रसाद ओली (२/२) (१९५१) |
१५ फेब्रुअरी २०१८[१०] | बहालवाला | 152 | नेकपा एमाले | |
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्ने]
- ↑ १.० १.१ https://knownepalshistory.blogspot.com/2016/09/prime-ministers-of-nepal-before-bhimsen.html?showComment=1489935927353&m=1#c8178148443274477370
- ↑ "Girija", nepalnews, अभिगमन मिति २०१७-१२-१२।
- ↑ ३.० ३.१ "PM", cnn, अभिगमन मिति २०१७-१२-१२।
- ↑ ४.० ४.१ "New PM", bbc, अभिगमन मिति २०१७-१२-१२।
- ↑ http://setopati.com/raajneeti/50832/
- ↑ "Pushpa Kamal Dahal Prachanda sworn in as new Nepal PM", Hindustan Times, 2016-08-04. (in en)
- ↑ "Sher Bahadur Deuba sworns in as Prime Minister", thehimalayantimes.com, अभिगमन मिति २०१७-०७-०८।
- ↑ "PM Deuba announces resignation", 2018-02-15.
- ↑ "Sher Bahadur Deuba resigns, KP Oli to take over as Nepal PM", 2018-02-15.
- ↑ "Newly appointed PM KP Sharma Oli takes oath of office", 2018-02-15.
